blog

Livestream

Het was een hele geslaagde en leuke middag. Hieronder vind je alle vragen en antwoorden die er n.a.v. de boeklancering zijn gesteld.

Je kunt de livestream van de  boeklancering hier terugkijken.

Hier vind je meer info over het boek.

Questions and Answers 

Vraag Carlijn: Staan er ook handige modellen opgenomen in het boek die vertaald kunnen worden naar de praktijk (inzetten bij coaching)?

Antwoord: Jazeker! Bijvoorbeeld een model over identiteitsontwikkeling. Maar ook andere modellen over o.a. keuzeprocessen, motivatie, levenskeuzes. Er is altijd een oefening aan gekoppeld.

Vraag Leonne: Als je vaak pas kiest als je gekozen hebt, dus de keuze beleeft en hem dan pas echt maakt, is het dan beter om wel keuzes te maken of niet? Dus beter ‘verkeerde’ keuzes maken dan geen keuzes en zo ja, geloof jij dan ook in trial & error? Zouden we dan in de maatschappij of het onderwijs/werk dat meer moeten toelaten of zelfs faciliteren?

Antwoord: Ik kan alleen maar alles beamen wat je zegt. Inderdaad. We moeten leren dat falen mag en ons verder brengt. Zeker bij het maken van keuzes. Een leuke podcast hierover is “How to fail” van Elizabeth Day 🙂

Vraag Merel: Hoe ga jij om met mensen die altijd twijfelen?

Antwoord: Door middel van coaching kan je mensen die altijd twijfelen laten inzien dat ze ook al best veel zeker weten, maar daar niet altijd bij stilstaan. Er staat een leuke oefening in het boek ‘Twijfel een slag in de rondte’ die daar bij stilstaat. Daarnaast is het soms beter een ‘verkeerde’ keuze te maken dan geen keuze. Je komt dan in ieder geval verder en uiteindelijk toch wel weer bij een juiste keuze uit.

Vraag Cato: Welke keuze heeft jouw leven het meest veranderd Evelyne?

Antwoord: Zoals ik in de livestream vertelde heeft mijn tweede studiekeuze voor psychologie daarna heel veel andere keuzes in gang gezet, waardoor ik nu een heel ander leven leid dan 10 jaar geleden. Beiden zijn een mooi leven, maar nu ben ik meer bij mezelf uitgekomen voel ik.

Vraag Carlijn: Sta je in jouw boek stil bij verschillen tussen leeftijdsgroepen (of generaties) en het maken van keuzes / keuzestress?

Antwoord: Nee, ik sta niet heel specifiek stil bij generatieverschillen. Anderen zijn daar (nog) meer expert in. Wel bekijk ik kort wat er gebeurt in welke levensfase in hoofdstuk 4 als ik het model van Marcia (identiteitsontwikkeling) bespreek. Daarnaast komt in hoofdstuk 2 aan de orde dat er  wel verschillen zijn met vroeger. Alleen al omdat er vroeger minder te kiezen was om verschillende redenen. Daarnaast hebben de jongeren van nu andere waarden. Ze gaan meer voor een duurzamere samenleving en baseren daar ook veel keuzes op (veel meer sporten en gezond  willen leven, bijdrage willen hebben aan de maatschappij).

Vraag Maud: Welke emoties worden het meest opgeroepen bij het maken van een keuze?

Antwoord: Aangezien we het vaak over keuzestress hebben, zijn dat vaak gevoelens van angst, twijfel of zelfs verdriet. Soms heb je echter een soort crisis nodig om dichter uit te komen bij wat jezelf bent of wilt. Aan de andere kant kunnen het ook positieve emoties zijn zoals trots, gezonde spanning en zelfvertrouwen. Als je (met de jaren) een intern kompas hebt ontwikkeld kan dat laatste steeds vaker voorkomen. Je vindt het dan leuk om de wereld te laten zien wie je bent en waar je voor staat.

Vraag Jan: Is leerlingen het laten kiezen van een profiel/vakkenpakket op 15-jarige leeftijd niet veel te vroeg? Omdat dit kiezen nu toch eenmaal moet, hoe kunnen we er dan voor zorgen dat ze een weloverwogen keuze maken (en niet een keuze die ingegeven wordt door bijvoorbeeld hun peer-group of toevalligheden…)?

Antwoord: Ja, ik vind dat ook veel te vroeg. Ik denk dat je tieners bewuster maakt door SAMEN (ouders, docenten) stil te staan bij dagelijkse ervaringen en wat die zeggen over iemands interesses en kwaliteiten. Daar is veel dialoog en persoonlijke aandacht voor nodig, wat niet altijd mogelijk is in het onderwijs, maar wel zo wenselijk.

Vraag Wilma: Hebben mensen die keuzes voor zich uit schuiven een minder /ander leven dan de mensen die wel makkelijk kiezen (hoewel dat ook een keuze is)?

Antwoord: Dat is een moeilijke vraag. Enerzijds maken mensen die makkelijker keuzes maken misschien meer mee (ze exploreren meer). Echter als dat impulsieve keuzes zijn, brengt je dat verder van huis. Het ligt hier erg aan de persoonlijkheid van de kiezer.

Vraag Chantal: Zijn de instrumenten die je aanraadt in je boek evidence based?

Antwoord: Er zit een interesse-vragenlijst in die inderdaad evidence-based  is. Het heeft 3 jaar geduurd om deze betrouwbaar en valide te maken. De rest van de oefeningen zijn voornamelijk evidence-informed (gebaseerd op onderzochte en valide theorieën). Ze zouden evidence-based zijn als ik op elke oefening interventies had losgelaten met een experiment groep en controle groep. Dat is niet het geval geweest en denk ik ook niet nodig. Het gaat erom dat mensen aan het denken worden gezet en er een goede dialoog op gang komt.

Vraag Leon: Je hebt het over het constant maken van keuzen. Life long choice making. Is er niet een verschil in het maken van keuzen door de verschillende generaties (van babyboomers tot en met gen y) en welke inzichten kun je delen hierbij?

Antwoord: Er zijn zeker verschillen tussen generaties. Alleen al omdat er vroeger minder te kiezen was om verschillende redenen. Daarnaast hebben de jongeren van nu andere waarden. Ze gaan meer voor een duurzamere samenleving en baseren daar ook veel keuzes op (veel meer sporten en gezond  leven willen leiden, bijdrage willen hebben aan de maatschappij).

Vraag Minette: Hoe kun je leerlingen in tijden van corona stimuleren om met een ONLINE keuzeproces te starten? Fysiek bezoek van open dagen en meeloopdagen vinden leerlingen belangrijk, maar via een scherm met het studiekeuzeproces starten is lastig. Wat kan helpen?

Antwoord: Dit is inderdaad lastig omdat het aan den lijve ervaren juist zo belangrijk is. Een alternatief is nu wellicht het Online proefstuderen. Bijvoorbeeld Fontys heeft daar bij een aantal opleidingen al iets moois voor opgezet. Het kan dan helpen om dat samen (ouder en kind) te doen en daarna erop te reflecteren in dialoog. Iets anders is om met bekenden/familieleden gesprekken aan te gaan. Wat voor beroep hebben zij? Of welke studie doen zij? Wat is daar (minder) leuk aan en welke eigenschappen heb je daarvoor  nodig?

Vraag Roy: Mensen willen iets te kiezen hebben maar vinden kiezen vaak moeilijk… Wat zijn jouw basis tips in dit eeuwige dilemma?

Antwoord:  Gaat het hier om levenskeuzes? Mijn eigen ervaring is: Liever fout kiezen dan niets kiezen (als het een keuze betreft die je kan terugdraaien, zoals banen, huizen, relaties etc.). Dan kom je (daarna) sneller bij keuzes terecht die bij je passen  – als je er bewust mee omgaat natuurlijk.

Vraag Johan: Gaan voor een nieuwe carrière wending of toch gaan voor het oude vertrouwde? Zekerheid versus onzekerheid? Hoe anderen overtuigen een nieuwe carrière een kans te geven? Ondanks nog niet veel ervaring en hogere leeftijd en toch een enorme passie en energie voor het nieuwe?

Antwoord:  Als het verantwoord is t.o.v. je huidige leefsituatie: Het nieuwe een kans geven. Hoe langer je wacht hoe moeilijker het wordt. Je weet namelijk niet welke deuren er nog allemaal opengaan als je het nieuwe een kans geeft. Dat is nu niet te overzien en kan heel positief uitpakken. En mensen zeggen vaak dat je later spijt hebt van de dingen die je niet gedaan hebt.

Vraag Monique: Zou jouw boek ook dienend kunnen zijn aan het thema leven lang ontwikkelen binnen het curriculum van een hbo opleiding business studies, dus niet specifiek hrm?

Antwoord: Het boek gaat over de psychologie van het kiezen. Als in jullie opleiding bijvoorbeeld aandacht besteed wordt aan het zijn van een manager/leidinggevende, kan het zeker dienend zijn. Immers, de managers van tegenwoordig zijn faciliterend in hun leiderschap als het om professionals gaat. Het is dan belangrijk hun medewerkers te kunnen koersen en te weten hoe je ze gemotiveerd houdt. Mocht je het boek gaan lezen en er anders over denken, hoor ik het graag!

Vraag Gerrie: Heb je als 50+ nog een keuze of ben je uitgerangeerd op de arbeidsmarkt?

Antwoord: Dat vind ik een moeilijke vraag want het gaat dan om welke ervaring en achtergrond je hebt in verhouding tot de huidige arbeidsmarkt. Echter ik zie veel mensen toch switches maken naar bijvoorbeeld andere sectoren (waar nu tekorten zijn) of zelfstandig ondernemerschap overwegen.

Vraag Nathalie: Ik zou een zicht willen hebben op de praktische oefeningen omdat het wetenschappelijk onderbouwde me bekend is en hier zelf al een aantal oefeningen heb rond gemaakt. Met andere woorden, vraag me af of het boek voor mij nog een meerwaarde kan zijn.

Antwoord: Als je zelf al veel onderzoek hebt gedaan naar deze onderwerpen dan zal veel wat erin staat reeds bekend zijn bij je. Een vijftal oefeningen kun je vinden halverwege de pagina: www.evelynemeens.com/boek.

Vraag Allard: Hoe kun je leren om uit alle opties die er dagelijks op je afkomen een keuze te maken? Het maken van een keuze (resultaat) is anders dan het leren kiezen (keuzeproces, anders dan een leerproces)

Antwoord: Ja, er zijn dagelijks veel keuzes te maken. Sommige zijn minder belangrijk en doen we dus op de automatische piloot. En dat is ook niet erg. Belangrijkere keuzes – zoals loopbaan- en levenskeuzes – hebben wel af en toe reflectie en evaluatie nodig. Dat kan door hierbij stil te staan  op bepaalde momenten. Een leven lang kiezen kan je hierbij helpen, maar wellicht heb je zelf ook al beproefde methoden voor je zelf ontdekt. Het gaat erom dat je met jezelf blijft afstemmen over de tijd heen.

Vraag Femke: Kun je keuzestress tegengaan? Of in ieder geval reduceren, of relativeren? Hoe komt een jongere uit het apathische “ik weet het niet”. Ze durven niet te kiezen, te proberen, maar willen het wel zeker weten. Hoe verbreek je dat? Hoe neem je de angst weg voor “de verkeerde keuze”?

Antwoord: Keuzes kan je relativeren door jongeren te laten inzien dat het leven ervoor zorgt dat je vaker keuzes opnieuw kan maken indien een keuze niet ‘goed’ was. Bijvoorbeeld: Veel mensen doen een opleiding maar 80% komt uiteindelijk in een baan terecht die niet direct met hun opleiding te maken heeft. Een studiekeuze lijkt dus heel erg belangrijk, maar is slecht een tussenstation in je leven. (zie ook antwoord bij Monique hieronder)

Vraag Monique: Wat is de belangrijkste factor voor keuzestress? En hoe kunnen we die ervaren keuzestress verminderen?

Antwoord: Ik denk dat  perfectionisme en beperkende belemmeringen en overtuigingen (staan ook een aantal van in het boek) ervoor zorgen dat we bang zijn om verkeerde keuzes te maken. We kunnen dit relativeren door in te zien dat keuzes bijgesteld kunnen worden. Doe jij nog precies hetzelfde werk als 10 jaar geleden? Of heb je nog precies dezelfde vrienden en kennissen als 10 jaar geleden? De meeste mensen niet. Dus als je nu iets kiest weet je dat je later gaat bijstellen en dat relativeert de keuze die je nu moet of wilt maken. (zie ook het antwoord bij Femke hierboven).